Xét Nghiệm Định Lượng Ferritin Huyết Thanh Trong Rối Loạn Chuyển Hóa Sắt

Xét Nghiệm Định Lượng Ferritin Huyết Thanh Trong Rối Loạn Chuyển Hóa Sắt

Ferritin là gì?

   Sắt đc hấp thụ vào cơ thể chủ yếu qua con đường ăn uống, phần lớn lưu hành trong máu dưới dạng các ion Fe²⁺ và Fe³⁺, 20% được dự trữ dưới dạng protein ở gan và các tế bào miễn dịch. Ferritin là một protein chính giúp dự trữ sắt trong cơ thể ( với 1 ng Ferritin/ml chỉ dẫn tổng dự trữ sắt là 10mg). Định lượng nồng độ Ferritin huyết thanh cung cấp một chỉ dẫn về tổng kho dự trữ sắt có thể được cơ thể đưa ra sử dụng.

Nồng độ ferritin giảm xuống trước khi xảy ra các triệu chứng thiếu máu.

Ví dụ: trong giai đoạn 1 của thiếu máu do thiếu sắt, các kho chứa ferritin và hemosiderin sẽ bị thiếu hụt. Trong giai đoạn 2, sắt huyết thanh giảm xuống và khả năng gắn sắt toàn thể tăng lên. Chỉ tới giai đoạn 3, nồng độ hemoglobin mới giảm và tình trạng thiếu hụt sắt mới có tác động đến quá trình sinh tổng hợp hem.

Ferritin còn là một chất phản ứng pha cấp, và cùng với transferring,ferritin phối hợp điều hòa khả năng đề kháng của tế bào chống lại các stress oxy hóa và tình trạng viêm.

Chỉ định của xét nghiệm

– Dự kiến và theo dõi tình trạng thiếu hụt sắt trong cơ thể

– Xác định đáp ứng với điều trị bổ sung sắt, hoặc mức tuân thủ điều trị của bệnh nhân

– Chẩn đoán phân biệt tình trạng thiếu máu do thiếu sắt hoặc thiếu máu do các bệnh mạn tính.

– Theo dõi và phát hiện tình trạng quá tải sắt ở một số tình trạng bệnh lý

Giá trị tham khảo

– Nam: 23 – 300 ng/ml hay 23 – 300 µg/L (ở đối tượng có dự trữ sắt bình thường giá trị này phải >30 ng/mL)

– Nữ: 12 – 150 ng/mL hay 12 – 150 µg/L

– Trẻ > 5 tháng : 7 – 140 ng/ml hay 7 – 140 µg/L

– 2 – 5 tháng: 50 – 200 ng/ml hay 50 – 200 µg/L

– 1 tháng: 200 – 600 ng/ml hay 200 – 600 µg/L

– Trẻ sơ sinh: 25 – 200 ng/ml hay 25 – 200 µg/L

Tăng nồng độ Ferritin máu:

– Bệnh gan cấp và mạn tính

– Nghiện rượu

– Các bệnh lý ác tính, đa hồng cầu tiên phát

– Nhiễm trùng hoặc tình trạng viêm cấp

– Các thiếu máu không do thiếu sắt: thiếu máu nguyên hồng cầu, tan máu, nguyên bào sắt, bệnh thalassemia, hồng cầu hình cầu, hồng cầu hình liềm.

– Tăng gánh sắt, nhiễm độc sắt

– Cường giáp, bệnh thận mạn giai đoạn cuối

Giảm nồng độ Ferritin máu

– Thiếu máu do thiếu sắt

– Mất máu do kinh nguyệt, phụ nữ có thai, bệnh nhân lọc máu, suy dinh dưỡng.

   Xét nghiệm được thực hiện trên huyết tương hoặc huyết thanh. Bệnh nhân được yêu cầu  nhịn ăn trước khi lấy máu. Giá trị nồng độ Ferritin huyết thanh thấp giả tạo trong trường hợp mẫu máu bị vỡ hồng cầu và tăng giả tạo khi bệnh nhân bổ sung sắt và thức ăn có chứa hàm lượng sắt cao, sau khi truyền máu, huyết thanh có nồng độ lipid cao hoặc ở phụ nữ dùng thuốc tránh thai đường uống.

Nguyễn Thị Tuyết

Khoa Xét nghiệm-Bệnh viện Đa khoa Hồng Hà