Xét Nghiệm Định Lượng Ure Máu

Xét Nghiệm Định Lượng Ure Máu

1. Nguồn gốc của ure trong máu

Ure là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa chất đạm (protein) trong cơ thể và được đào thải qua thận và đường tiêu hóa.

2. Mục đích của xét nghiệm

Xét nghiệm nồng độ ure máu:

– Giúp chẩn đoán tình trạng suy thận

– Để đánh giá mức cung cấp protein của một chế độ ăn

3. Cách lấy bệnh phẩm

   Xét nghiệm được tiến hành trên huyết thanh. Không nhất thiết cần yêu cầu bệnh nhân phải nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm. Hướng dẫn bệnh nhân không nên ăn chế độ có quá nhiều protein trước khi lấy máu.

4. Giá trị bình thường

Giá trị bình thường của ure máu là 1,7-8,3 mmol/l

5. Tăng nồng độ ure máu

Các nguyên nhân chính thường gặp là:

– Chế độ ăn giàu đạm (protein)

– Tăng dị hóa protein như: Sốt, bỏng, suy dinh dưỡng, nhịn đói, bệnh u tân sinh

– Xuất huyết đường tiêu hóa.

– Suy thận:

– Nguồn gốc trước thận: mất nước, giảm thể tích máu, suy tim(vd: nhồi máu cơ tim, suy tim xung huyết).

– Nguồn gốc tại thận: Tổn thương cầu thận(vd: viêm cầu thận cấp), tổn thương ống thận.

– Nguồn gốc sau thận: Sỏi, xơ hóa sau phúc mạc, U bàng quang hay tử cung, u biểu mô tuyến hay ung thư tuyến tiền liệt.

– Các nguyên nhân khác: Ngộ độc thủy ngân, nhiễm trùng nặng.

6. Giảm nồng độ ure máu

Các nguyên nhân chính thường gặp là: Đang tuổi phát triển, có thai, hòa loãng máu (như lọc máu, có thai những tháng cuối, hội chứng thận hư, tăng gánh thể tích), hội chứng tiết ADH không thích hợp, suy gan (suy gan nặng cấp hay mạn tính, xâm nhiễm di căn lớn, xơ gan). Bệnh Celiac, chế độ ăn không cung cấp đủ protein, hội chứng giảm hấp thu.

7. Lợi ích của xét nghiệm định lượng ure

– Xét nghiệm cho phép đánh giá mức độ đồng hóa của bệnh nhân:

– Tăng đơn độc ure máu không kèm tăng creatinin giúp hướng tới chẩn đoán bệnh nhân có tình trạng dị hóa protein rất mạnh.

– Tăng song song nồng độ ure và creatinin máu gợi ý nhiều đến bệnh nhân có tình trạng suy thận.

– Xét nghiệm không thể thiếu trước khi quyết định cho bệnh nhân dùng các loại thuốc có nguy cơ gây độc cho thận.

– Cho phép đánh giá mức độ nặng của suy thận và giúp quyết định có phải lọc máu cấp cứu cho bệnh nhân hay không.

– Trong trường hợp suy thận, xác định nồng độ ure và creatinin máu đôi khi giúp ích cho chẩn đoán phân biệt:

– Các suy thận nguồn gốc trước thận: thường thấy có tyr lệ ure/creatinin > 40.

– Các suy thận do nguồn gốc khác thường thấy có tỷ lệ ure/creatinin < 40.

– Trong trường hợp có tăng nồng độ ure máu, tính toán tỷ lệ nồng độ ure máu/ ure niệu có thể cung cấp các thông tin giúp xác định nguồn góc suy thận:

– Người bình thường và các suy thận chức năng thường thấy có tỷ lệ nồng độ ure niệu/ nồng độ ure máu > 10.

– Các suy thận thực thể thường thấy có tỷ lệ nồng độ ure niệu/ nồng độ ure máu < 10.

Hồ Thị Phương Thoa

Khoa Xét nghiệm – Bệnh viện Đa khoa Hồng Hà