Xét Nghiệm Soi Tươi Tìm Ký Sinh Trùng Demodex

Xét Nghiệm Soi Tươi Tìm Ký Sinh Trùng Demodex

Demodex là gì?

Demodex là một loại ký sinh trùng thuộc họ ve mạt, ngành chân khớp, ký sinh chủ yếu tại các nang lông như lông vùng mặt, vùng kín, lông mi, tuyến bã nhờn. Khi hệ miễn dịch suy giảm, nó có thể phát triển tạo thành số lượng đủ lớn và gây bệnh. Bệnh do Demodex gây ra còn được gọi là Demodicosis.

Vòng đời của Demodex thường kéo dài từ 2 – 3 tuần. Trong thời kỳ trưởng thành, chúng sẽ đi tìm bạn đời và đẻ trứng ở các nang lông. Sau khi chết, xác của chúng kéo theo vi khuẩn làm da tổn thương.

Hình minh hoạ Xét Nghiệm Soi Tươi Tìm Ký Sinh Trùng Demodex

Demodex không thể nhìn thấy được bằng mắt thường mà chỉ nhìn thấy dưới kính hiển vi quang học. Demodex soi tươi là phương pháp soi trực tiếp phát hiện hình thái và độ tập trung của Demodex trên mẫu bệnh phẩm.

Các triệu chứng của bệnh Demodex (Demodicosis)

Demodicosis dẫn đến các triệu chứng và dấu hiệu không đặc hiệu trên da mặt. Chúng thường bao gồm:

Vảy nang.
Đỏ.
Da nhạy cảm.
Ngứa.
Macules, sẩn, chàm, viêm nang lông và sắc tố.

Bệnh nhân bị demodicosis có thể bị kích ứng mắt, ngứa và mở rộng mí mắt (viêm bờ mi hoặc viêm da mí mắt). Có thể có nắp dày, mất lông mi, viêm kết mạc và giảm thị lực.

Phương pháp soi tươi tìm Demodex

Về bản chất, xét nghiệm Demodex soi tươi là phương pháp thủ công sử dụng dầu thực vật hoặc dung dịch KOH nhằm mục đích phá tan lớp sừng, thể hiện rõ hình thái loài Demodex gây viêm da và sự chuyển động của chúng.

Demodex soi tươi với KOH: bệnh phẩm là vảy da, thường là bệnh phẩm da vùng mặt, ngực, lưng, ống tai ngoài. Dùng dao cạo đặt vuông góc với bề mặt da, cạo vảy da tập trung ở vùng giữa lam kính, cạo sâu hơn đối với lúc lấy bệnh phẩm nấm da, nhỏ 1-2 giọt KOH 10% và soi dưới kính hiển vi điện tử.
Demodex soi với dầu thực vật: bệnh phẩm là các chất bã nhờn. Dùng ngón tay trỏ và ngón tay cái nặn chất bã nhờn, gạt lấy và cho lên lam kính, nhỏ 1-2 giọt dầu thực vật, chờ đến khi tan hoàn toàn và soi dưới kính hiển vi điện tử.

Nhận định kết quả:

Ở vật kính X10, quan sát sơ bộ hình thể và đếm độ tập trung của Demodex.

Nếu độ tập trung của Demodex> hoặc = 5 con/ vi trường X10: Demodex là tác nhân gây bệnh.
Nếu độ tập trung của Demodex< 5/ vi trường X10: Demodex chưa hẳn là tác nhân gây bệnh.
Hình minh hoạ Xét Nghiệm Soi Tươi Tìm Ký Sinh Trùng Demodex

Khi xét nghiệm có Demodex thì bệnh nhân sẽ được điều trị cho đến khi xét nghiệm kiểm tra lại không còn Demodex. Việc lặp lại xét nghiệm kiểm tra là cần thiết để xác định Demodex đã mất đi hoàn toàn sau điều trị và có thể theo dõi tiến triển của điều trị, ngay cả khi triệu chứng không còn, tuy nhiên chúng có thể tiếp tục nhân lên lại bệnh có thể sẽ tái phát. Chỉ ngừng điều trị khi kết quả không còn tìm thấy Demodex.

Nguyễn Thị Tuyết

Khoa Xét nghiệm – BVĐK Hồng Hà